اچی ماراں چانگاں ، کوئی پیش نہ جاوے
ج :جا کے آکھو میرے ڈھول نوں کوئی
اکھیں نال تماشا ہن ویکھ لیو ای
ص :صبر نہ آوے چڑھ محلیں جاواں
ہتھ وچ کانا کھلی کانگ اڈاواں
ہری بکین دیاں سبز گنڈھولیاں
میں تے ڈھول بہہ گلاں پھرولیاں
نہ کیتیاں مک دیاں نہ ہون تھوڑیاں
اوہ پئیاں دِس دیاں ڈھیریاں اتے جنہاں دے ککھ
ایدھروں جاندا ہر کوئی ، اودھروں نہ آندا ہٹ
مینوں مِل گِل ل سہیلیو ، میں مول نہ آنا ہٹ
اج کوچ نگارہ کر چلی ، بابل کھیوے والی ستھ
اچے اچے جھونپڑے ، رکھاں باہج گراں
بھائیاں باہج نہ جوڑیاں ، پتراں باہج نہ ناں
نہ روویں سیاں ، نہ ماریں ہاوا
اوتھے لے چل ساں ، جتھے مائی تے باوا
اوہ دِس دیاں ٹاہلیاں ، پتر نیں ہرے کچوچ
لد کے چلے گوولی ، کر کے چلے ڈیرا کوچ
“راگ تلنگ جانگلی تے مال دے چھیڑو آں دا راگ اے ” دکی دی آواز وچ صرف اکو ای ریکارڈ مل دا اے ۔ جیہڑا اج کل کیسٹ دی صورت وچ موجود اے ۔ دل چسپ تے عجیب گل اے جے ایس گیت نوں توجہ نال سنن دے باوجود ہر بندے نوں ایہدی سمجھ نہیں آندی ۔ دکی دے گاون دا انداز انج ہوندا سی جے اوہ اک ہتھ کن اتے رکھ دی تے دوجا ہتھ 45 درجے دے زاویے تے اتاں فضا وچ ہوندا اے۔ اوس دی آواز وچ اجہی کڑک تے گرج سی جے جدوں اوہ سر آکھدی سی تاں میل توں ودھ دوری تائیں اوس دی آواز سنی جا سکدی سی ۔ راقم نے وی بچپن وچ پنڈشاہ یکہ (تحصیل دیپال پور) ڈوگرا ں دے پنڈ و چ دکی دیاں سراں سنیاں ۔ دکی دیاں سراں اج وی لوکاں دے سینیاں وچ محفوظ نیں ۔
نکیاں ہوندیاں دیاں نہ مرن ماواں
ہتھاں دے ٹکر کھوہ کئے نیں کانواں
ہنساں دیاں تھانواں کھوہ لئیاں کانواں
ہنس رل گئے دھپے ، کاں مان دے چھانواں
رتے چرخے تیرے ساوے منے
مدتاں ہویاں ، میرے ڈھو وچھنے
ڈھولے دی ماتا تاں روندی تیلیاں دے چنے
گھاندی ہاڑا رب دا ، سوال کوئی نہ منے
اج روندی روندی دے نین ہو گئے سی انھے
کوجا نوں راج بہایا ای میں اہ پیڑاں وی سہیاں
جا وے کرشنا ، گھر جا اپنے میں آپ کرشن ہو رہیاں
عارف لوہار : پاکستان دے مشہور لوک گیت گان والیاں وچ اک خاص ناں اے ۔ عارف لوہار دا تعلق شہر لالہ موسی نال اے۔ اک پتر علی لوہار اے ۔ فلمی پاپ سنگر اے ۔ قوالی ، غزل گاندا اے ۔ اپنے باپ عالم لوہار دی طرح چمٹے نال گاندا اے تے پاکستان وچ بہت مقبول اے ۔ اپنے باپ دی طرح “جگنی ” اوہدی خاص پچھان اے ۔
عالم لوہار: محمد عالم لوہار 1928 وچ لالہ موسی تحصیل کھاریاں ضلع گجرات وچ پیدا ہوئے ۔ آپ دا خاندان لوہار سی ۔ عالم لوہار بال پن وچ ای وڈے وڈے صوفیا دا کلام گایا۔ وڈے وڈے مقامی اجتماعاں وچ 1936 توں 1979 تک گایا ۔ جگنی اوس دی پچھان بنی۔ اوس گائیکی وچ “چمٹا” نوں ساز دے طور تے استعمال کیتا۔ میری جگنی دے دھاگے بگے،جگنی اوہدے منہ دی پھبے، جنہوں سٹ عشق دی لگے،او پیر میریا جگنی کہندی آ،جیہڑی نام علی دا لیندی آ
عالم لوہار شاعر تے موسیقار وی سی ۔ اوس پنجاب دے پنڈاں / قصبیاں دے دورے کیتے ۔ میلیاں ٹھیلیاں دے تھیڑ وچ ہیر ، سیف الملوک ، وار ، رزمیہ دا ستاناں تے کئی ہور لوک داستاناں گا کے داد حاصل کیتی ۔
(جاری اے)
191
